21.02.2024 – Geen studio kon destijds zonder. Ook niet in jingleland. De galmplaten van de firma Elektromesstechnik (EMT) in Bremen, uit Duitsland. In 1957 kwam de legendarische uitvinding op de markt, toen nog in mono, de stereo-versie zag in 1961 het levenslicht. De galmplaat zou de muziekwereld veranderen. Ondanks de prijs, die rond de 6.000 dollar lag. En ze waren op z’n minst 2 x 3 meter groot en 300 kilo zwaar!
Tegenwoordig zit galm als plug-in in je audiosoftware. In vele soorten en maten. Maar 65 jaar geleden maakte je een galm bijna fysiek / mechanisch. Simpel uitgelegd: je liet geluid los gericht op een stalen plaat die in metalen veren hing. De stalen plaat trilde mee. Je ving dat geluid vervolgens ook weer op. En zo kreeg je galm.
De galm van de EMT 140 Reverberation Unit was een doorbraak en werd snel standaard in de business. De befaamde jinglestudio PAMS in Dallas had er eentje staan, te zien aan de beugels aan de muur in de voormalige studio (zie foto hieronder). PAMS-baas Bill Meeks had immers een neus voor nieuwe snufjes. Ook jingleproducent Dick Hamilton in Los Angeles had zo’n galm-unit onder zijn garage staan waar hij zijn befaamde jingles maakte. Ook hij experimenteerde er graag op los.
De galm van EMT was zó populair dat grote radiostations er eveneens mee gingen werken. Marktleider WABC in New York had er eentje, waardoor dj’s als Cousin’ Bruce en Dan Ingram hun stem konden laten galmen. Toen Cousin’ Bruce in september 2020 na jaren terugkeerde op WABC, wilden de luisteraars ook de galm terug. Luister maar…
Ook bekende muzikanten en zangers wilden met de EMT 140 werken: Roy Orbison, The Everly Brothers, Elvis Presley, Patsy Cline, Beach Boys en zelfs The Beatles, die elk audio-experiment maar wát graag aangingen.
De EMT bereikt ook Hilversum. In de gang van Hilversum III, beneden in het muziekpaviljoen, was een kleine ruimte, naast de toiletten, onder de klok (een nauwkeuriger beschrijving konden we niet geven). Daar stonden twee EMT’s 140 opgesteld. Mono en met buizen, is ons verteld. EMT produceerde overigens ook platenspelers, die standaard in alle Hilversumse radiostudio’s stonden.
Anno 2024 zijn er niet veel galmplaten meer. En dus kwam mega-knutselaar Leo op het idee om zelf een galmplaat te maken op basis van … een Ikea-kastje.
Luister hieronder naar een audiodemonstratie van de EMT 140 uit 1964 door de Amerikaanse vertegenwoordiger van EMT, Gothan Audio.
Internet barst van de sites die over de EMT schrijven. Enkele tips? Muzikant Deke Dickerson heeft zelf ooit een EMT aangeschaft. En de website van Universal Audio toont mooi de historie van de EMT.
Idee en research voor dit artikel: Albert Pleijsier. Met dank ook aan Ad Roland en Cor Doesburg.
