01.11.2014 – Wie van tunes en jingles en zeezenders houdt (95% van onze lezers!), kan zijn hart ophalen op de website 45cat. Singletjes van A tot Z, van Abba tot Zappa, in te delen naar categorie. Kijk, dan loeren wij natuurlijk even op de afdeling tunes. Dan kom je van alles tegen: van Hal Dorado 240024 tot de Grunchy Granola Suite van Percy Faith op single. Compleet met hoes (beide kanten, en uit te vergroten), de labels en andere wetenswaardigheden.
En daartussen vinden we ook een heel opvallende single. die van ene Fred Zonder. Deze heeft -zo gaat het verhaal – op 1 september 1974, de dag nadat de zeezenders vanwege de nieuwe wetgeving moesten stoppen, een single in eigen beheer uitgebracht. Met op de A-kant het nummer Luister en op de B-kant een opname getiteld 1 september 1974 (enkel een gesproken tekst over de datum van opname).
Hij schijnt het singletje aan alle leden van de Tweede en Eerste Kamer in Den Haag te hebben gestuurd, en aan een select aantal anderen, zoals de pers. Fred declameert een zelfgeschreven tekst (op muziek van Rob Franken, Moon over 5Th Avenue): “Uit naam van jong Nederland: ons gevoel voor rechtvaardigheid is ernstig aangetast. Leid ons. Maar beleer ons niet.” Naar het schijnt zijn er maar 200 exemplaren geperst. Daarom zijn we extra blij deze opnamen via Jingleweb te kunnen verspreiden.
Maar wie is Fred Zonder? Na een kleine speurtocht kwam oud-Veronicaan Juul Geleick met het antwoord: Fred Zonder is Frits Hirschland (overleden in 1999). Hirschland was manager van popgroepen als Kayak, The Hammer, Earth & Fire, Kaz Lux en Renée and the Alligators. Ook produceerde hij platen voor hen, net als voor Ekseption en Status Quo. In de jaren tachtig was hij opvallend genoeg secretaris/woordvoerder van het Surinaamse Junglecommando van Ronnie Brunswijk. Volgens Juul was Frits “een legendarische gozer. Ik heb wat met hem afgelachen. Altijd iets bijzonders. zo ook nu weer”, aldus Juul Geleick.
Op Soundcloud hebben we beide titels geplaatst van Fred Zonder, alias Frits Hirschland. (Met dank aan Edwin van Loon, Jan van der Voort en Juul Geleick.)
Zijn assistent werd Dick Raaijmakers, die nederig aan de lopende band bij Philips was begonnen, hoewel hij was afgestudeerd aan het Haagse conservatorium. Raaijmakers werd de motor achter verdere experimenten. In 1957 maakte hij nagenoeg in z’n eentje met oscillators en toongeneratoren ‘Song of the second moon’, een ingenieus bouwwerk van effecten en melodietjes, in tientallen montages aan elkaar geplakt. Om copyright-redenen mocht hij van Philips z’n eigen naam niet voeren en bedacht Kid Baltan als pseudoniem (zijn voornaam Dick en Natlab omgekeerd). Jarenlang gaven de Philips-mensen de plaatjes in het buitenland als relatiegeschenk weg, om maar van de stapels in het depot af te komen. Ironisch genoeg zorgde dat voor wereldwijde roem. Het plaatje werd overal ter wereld uitgezonden en op Song of the second moon werd zelfs ballet gedanst. De songs werden een voorbeeld voor vele latere grootheden, vooral in Amerika. ‘Deze twee mannen opende voor mij de deur’, zegt Jean-Jacques Perrey, die met Gershon Kingsley zelf een virtuoos producer van elektronische muziek werd. Ook zeezender Veronica gebruikte de Baltan-muziek intensief, nadat technicus Adje Bouman op de Philips-opleidingsschool de plaat had gevonden. Aanvankelijk had Raaijmakers er de pest over in, toen Philips Dissevelt in 1958 bij de experimenten betrok. Hij was bassist/arrangeur bij The Skymasters, deed de arrangementen van de veelgeprezen (Philips) lp ‘The Cool Voice of Rita Reijs 2’ (en trouwde haar zuster Rina). De samenwerking pakte echter zeer goed uit. Dissevelt logeerde soms weken in Raaijmaker’s ouderlijk huis in het witte dorp van Eindhoven, waar de Philips-ingenieurs woonden. In 1989 stierf hij, als vergeten en getekend man, die nog jaren had getoerd met Sonneveld en Toon Hermans. ‘Hij was erg somber van aard’, zei Rina Dissevelt in 2002 over haar echtgenoot op de 4-cd-box die