De oudste radiotune? Die van De Radiovereniging

25.04.2018 – Over het VPRO-programma De Radiovereniging hebben we eerder een bericht geschreven. Maar over de tune nog nooit. En daar is wel reden toe. Want tot nu toe waren titel en uitvoerenden van deze tune nog niet bekend, zelfs niet bij de makers van het programma. Dankzij radiofan Ewout Lamé weten we nu dat het gaat om het nummer Trinidad Paseo van de Lovey’s String Band, hier links afgebeeld. En ga niet gelijk zoeken op internet, want je zult de tune niet zo 1-2-3 tegenkomen.
De Lovey’s String Band was een Calypso muziekgroep uit Trinidad, een eiland ten noorden van Zuid-Amerika, hemelsbreed tussen Curaçao en Suriname in dus. De groep is rond 1890 opgericht door violist Lovey (echte naam: George R. Baillie) en trad op tot het begin van de jaren ’20 van de vorige eeuw. Er zijn door de jaren heen nauwelijks gegevens bewaard gebleven van de weinige muziekopnamen die van het gezelschap zijn gemaakt. Laat staan dat de opnamen zelf werden bewaard!
In 1912 maakten Amerikaanse technici plaatopnamen mogelijk op Trinidad en Tobago. De Lovey’s String Band was eind juni / begin juli 1912 in hotspot New York City. Daar namen ze verscheidene liedjes op met Zuid-Amerikaanse ritmes. Hun eerste opname heette “Mango Vert” en was in de studio van de Victor Talking Machine Company. Daarbij maakten oprichter George R. Baillie en zijn mannen muzikale geschiedenis; zij waren de eersten die het geluid van de Calypso op plaat opnamen. De Calypso was een dans die destijds erg populair was en ontstond op Trinidad.
De opnamen klinken technisch gezien even goed (of slecht) als die uit de jaren ’40, maar er zit toch 30 jaar verschil tussen! De jazz was nog niet uitgevonden, en dus werden deze instrumentale opnames in het Caribisch gebied “hete” muziek genoemd.
Tijdens een onderzoek naar de geschiedenis van de Caraïben ontdekte de Amerikaanse etnoloog Dick Spottswood onverwachts verschillende platte kartonnen dozen met matrixen. Masters van muziek dus. En guess what!? De begeleidende notitie zei dat de opnamen zijn gemaakt door een 12-delig jazzorkest uit Trinidad in 1912: Lovey’s Trinidad String Band.
Wim Noordhoek en Arend Jan Heerma van Voss - bron VPRODe Radiovereniging was een illuster programma van het Genootschap van Vrienden van het Medium Radio. Dat was een initiatief van programmamaker Wim Noordhoek en VPRO-voorzitter Arend Jan Heerma van Voss. Voor de heren was het Genootschap van Vrienden van het Medium Radio eigenlijk een mooi speeltje, compleet met met een heus blad (De Radiovriend), ontmoetingsdagen van VPRO-leden én met een radioprogramma dus: de Radiovereniging. Het werd uitgezonden in 1989 en 1990 door de VPRO. In het programma werd vooral aandacht besteed aan de geschiedenis van de Nederlandse radio, door interviews met of aandacht voor (oud)radiomakers en het uitzenden van historische fragmenten. Zo waren er uitzendingen over Henk van Hoorn, Jan de Cler, mr. G.B.J. Hiltermann, Ischa Meijer, Kees Buurman en Vincent van Engelen, Felix Meurders en nog veel meer.
Afijn, terug naar de tune. De OUDSTE tune hebben wij eerder bepaald als de eerste tune die ooit is gebruikt, dat was in 1924. Maar de OUDST OPGENOMEN tune lijkt bij deze ook bepaald: die van De Radiovereniging. Deze is online moeilijk te vinden, is de conclusie. En dus brengen wij uitkomst. Op onze Soundcloud-pagina kun je de hele tune horen. Veel plezier!
(bron: podcast Radio Valencia – Gramophoney Baloney – 24.02.2013)
Wie wil, kan de tune op CD bestellen.
Bronnen: www.wikipedia.com, www.bear-family.com, www.popsike.com