30.01.2023 – Het tijdsein is begin januari in alle stilte verdwenen van de Nederlandse landelijke publieke radio. Met de invoering van de nieuwe vormgeving op NPO Radio 4 (euh, pardon, NPO Klassiek) verdween op maandag 2 januari 2023 de laatste zender die het verouderde tijdsein (de pips) nog gebruikte op de hele uren.
De heren van de podcast Dit was de radio (Arjan Snijders, Harm Edens en Ron Vergouwen) zijn wellicht de eersten en enigen die er vorige week melding van maakten, luister daarvoor naar aflevering 102. Toch waren ze sinds 1948 zó’n een deel van de uitzendingen op de radiozenders, dat het protest oplaaide, toen ze op 1 april 2001 werden ingeruild voor een muziekje op het hele uur. Grote commotie! De duivenmelkers pikten het niet: die hadden 53 jaar lang hun postduivenklokken op de piepjes gelijk gezet. Er kwam zelfs even een Vereniging Vrienden van het Tijdsein, waarvan al snel niets meer werd gehoord. Ook Remco Campert maakte zich boos: alweer iets weg, dat juist gekoesterd diende worden.
In 1948 had de Nederlandse Radio Unie de tijd gesynchroniseerd door de klokken te koppelen aan de synchroonklok in het Dr. Neherlaboratorium in Leidschendam, dezelfde die aanvankelijk ook de stationsklokken van de NS zo mooi op tijd lieten lopen (in tegenstelling tot de treinen). De synchroonklok gaf vanaf de 55ste seconde (xx:xx.55) zes piepjes af – in de radiostudio hoorbaar te maken als de technicus de klokkenschuif opentrok. Die moest-ie niet vergeten dicht te schuiven, anders hoorde je na een minuut de zes piepjes opnieuw voorbij komen, wat vaak gebeurde. Een paar jaar lang was er zelfs de piepenpot, waar een gulden in moest bij elke fout. In 1991 kregen de piepjes een koppeling met de nog nauwkeuriger atoomklokken in Genève (Zwitserland) en Braunschweig (Duitsland). En werden het er geen zes meer, maar nog maar drie, waarvan de laatste een dubbele lengte had.
Na alle klachten werd na een half jaar besloten de piepjes toch gewoon weer luid en duidelijk te laten horen, al bleef er muziek onder staan. Nederland kwam weer tot rust. In september 2006 kwamen de piepjes weer gewoon bloot te liggen. Een technicus rekende uit dat per jaar een etmaal meer aan radio gemaakt moest worden door op de vijf zenders drie seconden per uur op de piepjes te sparen, toen ze van zes naar drie werden teruggebracht. Felix Meurders bedacht de mooiste grap rond de piepjes. ‘Dat was Gladys Night, en hier zijn the Pips….’.
Overigens is het tijdsein typisch iets van de publieke omroepen. Op de commerciële zenders is (hooguit in het begin van de jaren ’90) geen gebruikt gemaakt van de pips.
